Autor: Ismail bin Muhamed bin el-Fadl et-Tejmi el-Asbahanij (535 h.)

Burimi: El-Huxh-xheh fi Bejan el-Mehaxh-xheh, 2/272-273

 

El-Asbahanij, Allahu e mëshiroftë, ka thënë: “Disa dijetarë kanë thënë se bazat në të cilat devijuan sektet, janë shtatë:

 

[1] E folura për qenien e Allahut;

[2] E folura për cilësitë e Tij;

[3] E folura për veprat e Tij;

[4] Mendimi për tekstet e kërcënimit;

[5] Mendimi për tekstet e imanit;

[6] Mendimi për Kuranin;

[7] Mendimi për tekstet e udhëheqësisë.

 

Ata që e përgjasojnë Allahun me krijesat (Ehlu-Teshbih), kanë devijuar kur kanë folur për Qenien e Allahut.

Xhehmijet kanë devijuar në cilësitë e Allahut.

Kaderijet kanë devijuar në veprat e Allahut.

Khauarixhët kanë devijuar në interpretimin e gabuar të teksteve të kërcënimit (në ajetet dhe hadithet).

Murxhiat kanë devijuar në çështjet e Imanit.

Mutezilet kanë devijuar në lidhje me Kuranin (të cilët thonë se Kurani është i krijuar, sh.p.).

Rafidijt kanë devijuar në lidhje me udhëheqësinë (el-imaameh).

 

Ata që e përngjasojnë Allahun me krijesat (Ehlu-Teshbih), besojnë se ka të ngjashëm me Allahun.

Xhehmijet i mohojnë emrat dhe cilësitë e Allahut.

Kaderijet nuk besojnë se e mira dhe e keqja janë nga Allahu.

Khauarixhët pretendojnë se Muslimani del prej Islamit nëse bën një mëkat të madh.

Murxhiat thonë: Vepra nuk është pjesë e Imanit dhe se ai që bën një mëkat të madh është besimtar; imani nuk shtohet e as nuk pakësohet.

Rafidit e mohojnë ringjalljen e trupave dhe pretendojnë se Aliju, radijAllahu anhu, nuk ka vdekur dhe se ai do të kthehet para Ditës së Kijametit.

Kurse grupi i shpëtuar janë Pasuesit e Sunnetit dhe Xhematit, pasuesit e Hadithit. Këta janë shumica më e madhe (es-Seaud el-‘eadham).

 

Përktheu: Jeton Shasivari