Burimi: Ala Xhudrani Fejsbuk, el-isdaar el-thaalith (3), fq. 28
1 - Nuk është metodologji e Selefëve që të mjaftohesh vetëm Kuranin dhe Sunetin, sepse këtë e pretendojnë të gjitha sektet dhe grupet, por Selefizëm është që t’i përmbahesh Kuranit, Sunetit dhe t’i kuptosh ato në dritën e kuptimit që kishin Selefët e devotshëm, siç ka ardhur në transmetim: “Rrugën që ndjek unë sot dhe rrugën e Shokëve të mi.”
Kjo është rruga e besimtarëve të cilën Allahu e ka përmendur në fjalën e Tij:
﴿وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَى وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّى وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا﴾
“Kush e kundërshton të Dërguarin, mbasi që atij iu bë i qartë udhëzimi, si dhe ndjek rrugë tjetër nga Rruga e Besimtarëve, Ne do ta lëmë atë në rrugën që ka marrë dhe pastaj do ta hedhim në Xhehenem. Sa përfundim i keq!” [en-Nisaa`, 115]
Po të vështrosh me kujdes, ke për të parë se edhe Muëtezilitë thonë: “Bazat tona janë Kurani dhe Suneti.” Porse ata i qasen atyre për ta kuptuar vetëm përmes gjuhës dhe logjikës.
Shijat gjithashtu thonë Kurani dhe Suneti, por i kuptojnë sipas fjalë të disave që i madhërojnë që janë Ehli Bejti (familja e Profetit).
Sufistat gjithashtu thonë Kurani dhe Suneti, por i kuptojnë ato në bazë të hamendësimeve, zbulimeve, frymëzimeve dhe mendimeve të tyre dhe thonë: “Këtë ma thotë zemra e cila më vjen nga Zoti im!”
Ikhuanët thonë Kurani dhe Suneti, por bazohen në logjikë dhe gjuhë, njëjtë sikur Muëtezilitë, gjë të cilën e kanë përmendur tekstualisht në 20 parimet e tyre dhe këtë e quajnë Selefizëm.
Çdo herë që i qasesh Kuranit dhe Sunetit me mendime dhe ideologji nga vetja jote, ke për të rënë në këto gabime.
Andaj, Selefizmi bazohet në Kuran dhe Sunet sipas kuptimit që kishin Selefët e devotshëm.
2 – Nuk është prej metodologjisë së Selefëve që t’i sulmosh bidatxhitë dhe njerëzit e të pavërtetës në çdo rast që të jepet, t’i shash ata pa patur ndonjë arsye të cilën e kërkon nevoja, por përkundrazi Suneti është siç ka thënë Profeti, alejhi salatu ue selam: “Ai që shikon një njeri të sprovuar dhe thotë:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَافَانِي مِمَّا ابْتَلَاكَ بِهِ وَفَضَّلَنِي عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضِيلًا
‘Lavdia i takon Allahut, i Cili më ka ruajtur nga ajo që të ka sprovuar ty dhe më ka dhënë mirëqenie të cilën nuk e kanë shumë krijesa të tjera!’ Ajo sprovë nuk bie mbi të!” (Tirmidhiju, 3432, Shejkh Albani e ka bërë hasen në Sahihul-Xhamië, nr. 6248)
Madje, kur e lexon këtë lutje, mos e ngrit zërin që mos të të dëgjojë i sprovuari. Kjo lutje përfshin ata që janë të sprovuar në trup dhe në akide.
3 – Nuk është metodologji e Selefëve që të shfaqësh dashuri për ndonjërin nga imamët e Sunetit, në çdo vend, në çdo koment që do bësh dhe në çdo rast. Ata nuk na kanë mësuar kështu me këtë rrugë. Allahu është Ai që jep sukses.
4 – Nuk është metodologji e Selefëve që ta vësh si kusht që të pajtohesh me fjalët e një dijetari selefij në çdo gjë që ai thotë. Dijetarët kanë mospajtime dhe kundërshtime. Për shembull, ke Shafiun, Allahu e mëshiroftë, i cili kundërshton Malikun. Ke Ahmedin që kundërshton Shafiun. Ata prapëseprapë mbeten imamë. Sikur të vihet kusht që selefiju të mos t’i kundërshtojë dijetarët, atëherë i bie që nuk lejohet kundërshtimi. Sahabët kanë patur kundërshtime dhe mospajtime për shumë çështje.
5 – Nuk është metodologji e Selefëve që t’u jepet rëndësi vetëm haditheve merf’uah (zinxhiri i të cilëve shkon deri te Pejgamberi) dhe të lihen anash transmetimet (etheret) që janë meukufeh (zinxhiri i të cilave mbaron te sahabiu).
6 – Nuk është metodologji e Selefëve që të flasësh për një dukuri negative nëse kjo e folur bëhet shkak që të ndodhë një dukuri tjetër negative ende më e madhe se e para, sepse kjo më nuk konsiderohet urdhërim për të mirë dhe ndalim nga e keqja. Ky është dallimi që kanë Ehli Suneti me të tjerët.
Që të përmendësh njerëz me emra dhe si rrjedhojë e kësaj bëhet dëm dhe humbin kompetencat e urdhërimit për të mirë dhe ndalimit nga e keqja, atëherë kjo është:
E para: E keqe në vetvete
E dyta: Justifikim i të pavërtetës në emër të vërtetës.
E treta: Mveshje e doktrinave të bidatit me Sunetin.
7 – Nuk është metodologji e Selefëve që të quash dikë pasues të Selefëve pa e vëzhguar gjendjen dhe veprat e tij. Gjendja dhe veprat e tij duhet të peshohen me Kuran, Sunet dhe kuptimin e Selefëve.
8 – Nuk është metodologji e Selefëve që të ngutesh për gjëra, sidomos të ngutesh që të flasësh, sepse ngutja vjen prej shejtanit kurse vetëpërmbajtja vjen prej të Gjithëmëshirshmit. Selefët heshtin dhe refuzonin që të jepnin fetva dhe të flisnin, saqë njerëzit mendonin se ata janë të paaftë, por realisht nuk ishin të paaftë. Ajo që i shtyri ata të vepronin në këtë mënyrë ishte frika që kishin nga Allahu.
9 – Nuk është metodologji e Selefëve që të shash dhe fyesh kur refuzon kundërshtarin, ngase i Dërguari, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, nuk ishte njeri që shante dhe mallkonte. Përderisa Allahu na ka urdhëruar që të polemizojmë në mënyrën më të mirë edhe me Ithtarët e Librave, atëherë është akoma më e arsyeshme që këtë metodë të përdorim edhe kur polemizojmë me kundërshtarët që i përkatësohen Islamit.
10 – Nuk është metodologji e Selefëve që të kemi ekstremizëm për të Dërguarin, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, duke e barazuar atë me Allahun e Lartësuar.
11 – Nuk është metodologji e Selefëve që të shpallësh dikë të pagabueshëm nga umeti i Muhamedit, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, përveç të Dërguarit të Allahut, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem.
12 – Nuk është metodologji e Selefëve që t’i shpallim njerëzit qafira, përveç atëherë kur është transmetuar në Sheriat se ajo është kufër.
13 – Nuk është metodologji e Selefëve neglizhimi i të folurit për Teuhidin e Allahut dhe rrënjosjen e tij te njerëzit, sepse Teuhidi është themeli ku bazohet ndërtesa e Islamit për çdo njeri.
14 – Nuk është metodologji e Selefëve që tema kryesore e thirrjes (davetit) të jetë shpërndarja e pasurisë së shtetit, edhe nëse bëhet në emër të përmirësimit të gjendjes ekonomike. Gjithashtu, nuk duhet të jetë temë kryesore në thirrje e folura për veprimet politike, edhe nëse bëhet në emër të përmirësimit të politikës.
15 – Nuk është metodologji e Selefëve që të hysh në një besëlidhje me një udhëheqës tjetër duke e zhvlerësuar udhëheqësin i cili kujdeset për Muslimanit dhe bashkësinë e tyre.
16 – Nuk është metodologji e Selefëve që mos ta marrësh si shembull të Dërguarin dhe të mos e pasosh atë.
17 – Nuk është metodologji e Selefëve justifikimi absolut me injorancë, porse ata justifikojnë me injorancë atë që u mundua të mësojë dhe e kërkoi diturinë e nuk neglizhoi, dhe gabimi që doli nga ai ishte si rrjedhojë e nivelit të dijes që kishte mbërritur ai.
18 – Nuk është metodologji e Selefëve që mos të pajtohesh me kaderin e Allahut, qoftë ai i mirë apo i keq dhe ta përshkruash kaderin si të keq kur ai i ndodh njeriut. Në veprat e Allahut nuk ka ligësi dhe të keqe, siç ka thënë ai, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, në lutje që bënte në namazin e tij: “E keqja nuk del prej teje dhe nuk të atribuohet ty.” Muslimi, 771.
19 – Nuk është metodologji e Selefëve që të kundërshtosh hadithin e të Dërguarit, sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem, duke thënë: “Pse kështu!”
20 – Nuk është metodologji e Selefëve të bësh vepra përpara se të mësosh dijen. Selefët fillonin të mësonin dijen përpara së të fillonin me bërjen e veprave. Ka thënë i Lartësuari:
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ
“Dije pra se s’ka të adhuruar tjetër me të drejtë përpos Allahut dhe kërko falje për gjynahun tënd dhe për besimtarët dhe besimtaret.” [Muhammed, 19]
21 – Nuk është metodologji e Selefëve që të hysh në debate dhe polemika, por Selefët jepnin mundin më të madh për të kuptuar Kuranin dhe Sunetin ashtu siç duhet, punonin me to dhe thërrisnin drejt tyre.
22 – Nuk është metodologji e Selefëve që të merresh me një gjë e cila nuk të bëni dobi në botën tjetër.
23 – Nuk është metodologji e Selefëve që çdo nxënës dije të merret me xherh dhe tadil (kritikë dhe lavdërimin të njerëzve), sepse çdo shkencë ka njerëzit e kualifikuar për të. Ashtu si dituria që nuk mësohet nga çdokush, ashtu edhe për xherh dhe tadil nuk flet çdokush.
24 – Nuk është metodologji e Selefëve arroganca me njerëzit, ngase ata që ndjekin Selefët janë thirrësit e mirësisë dhe butësisë.
25 – Nuk është metodologji e Selefëve argumentimi me çdo ajet apo hadith, vetëm atëherë kur ajeti të jetë i qartë dhe hadithi të jetë një Sunet i cili pasohet.
26 – Nuk është metodologji e Selefëve refuzimi i hadithit nëse atë nuk e percepton dot mendja dhe bie në kundërshtim me të, përkundrazi, metodologjia e tyre është pasimi dhe nënshtrimi para hadithit. Ne i besojmë atij, çdo gjë është prej Zotit tonë.
27 – Nuk është metodologji e Selefëve të anosh nga dunjaja dhe t’i lësh veprat duke mos punuar për botën tjetër.
28 – Nuk është metodologji e Selefëve heshtja në dhënien e këshillës së sinqertë për hir të Allahut, për të Dërguarin e Tij, për Librin e Tij, për udhëheqësit e Muslimanëve dhe për njerëzit e thjeshtë të tyre.
29 – Nuk është metodologji e Selefëve që t’u kushtosh rëndësi shkencave racionale, porse dija e Selefëve ishte: “Ka thënë Allahu, ka thënë i Dërguari i Tij dhe kanë thënë Sahabët.”
30 – Nuk është metodologji e Selefëve kërkimi i famës dhe ngritja mbi njerëzit, ngase dashuria për t’u shfaqur ta thyen kurrizin, e nëse del në krye i riu, atëherë, atij i ka humbur një mirësi e madhe.
31 – Nuk është metodologji e Selefëve që të njihet e vërteta me burra, kështu që, çdo gjë që vjen nga filani i bie që të jetë e vërtetë, porse motoja e Selefëve ishte: “Njihe të vërtetën, që t’i njohësh pasuesit e saj.”, “Njihe të vërtetën, që të jesh me pasuesit e saj.”
32 – Nuk është metodologji e Selefëve risia dhe shpikja në fe, porse motoja e tyre ishte: “Pasoni, e mos shpikni në fe, se kjo u mjafton dhe kapuni pas fesë së lashtë.”
33 – Nuk është metodologji e Selefëve rënia në përçarje, mosmarrëveshje dhe urrejtje ndaj njëri-tjetrit. Motoja e Selefëve ishte: “Mos e urreni njëri-tjetrin, mos ia ktheni shpinën njëri-tjetrit, por bëhuni vëllezër, o robër të Allahut!”
34 – Nuk është metodologji e Selefëve ndjekja e fitneve dhe zhytja në to, përkundrazi, ata i mënjanonin ato dhe paralajmëronin kundër tyre.
35 – Nuk është metodologji e Selefëve sharja e Sahabëve apo sharja e ndonjërit prej tyre.
36 – Nuk është metodologji e Selefëve pasimi i verbër dhe fanatizmi pa patur argument.
37 – Nuk është metodologji e Selefëve që ta kufizosh fenë në një çështje, kështu kush pajtohet me mua në atë çështje, ai është selefij, e kush më kundërshton në atë çështje, nuk është Selefij. Pra, Selefizmi është metodologji dhe nuk është një çështje.
38 – Nuk është metodologji e Selefëve armiqësia vetëm për shkak të një mospajtimi që ka ndodhur. Selefët bënin dallim për këtë mospajtim sipas gjendjes së njeriut dhe realitetit të çështjes. Kështu që, mospajtimi me nijet të pastër, nuk e prish dashurinë për shkak të një çështjeje.
39 – Nuk është metodologji e Selefëve fanatizmi pas një mendimi të caktuar dhe mbështetja në të. Ai që është në këtë gjendje, do të thotë: “Mendimi im është i saktë, mirëpo ka gjasa që të jetë i gabuar, kurse ajo që mendon kundërshtari im është gabim, por ka gjasa që të jetë e saktë.”
40 – Nuk është metodologji e Selefëve sulmi ndaj dijetarëve, të folurit kundër tyre, flakja e dijes dhe librave të tyre, thirrja për djegien dhe shkatërrimin e tyre, si dhe mosreferimi tek ata, për shkak të një gabimi në të cilin kanë rënë ata.
41 – Nuk është metodologji e Selefëve braktisja e kërkimit të dijes që është obligim, dhe neglizhimi i kërkimit të dijes që është e pëlqyeshme.
42 – Nuk është metodologji e Selefëve përkushtimi ndaj dijes që është e preferuar dhe braktisja e dijes që është obligim.
43 – Nuk është metodologji e Selefëve nxitja e njerëzve kundër udhëheqësve dhe provokimi i tyre që të rebelohen dhe të dalin në demonstrata dhe revolucione, apo kritikimi haptazi i udhëheqësve, apo ministrave të tyre apo punonjësve të tyre.
44 – Nuk është metodologji e Selefëve organizimi në grupe, aleanca dhe tubime fshehurazi, pa dijeninë e njerëzve, sepse është transmetuar nga Selefët, se: “Nëse e sheh dikë që mblidhet në një xhami pa praninë e njerëzve të tjerë, atëherë, dije se ai është në devijim.”
45 – Nuk është metodologji e Selefëve të trajtohen gabimet e pasuesve të Sunetit ashtu siç trajtohen pasuesit e bidateve, ngase të gjithë bijtë e Ademit gabojnë. Kështu që, shikohet metodologjia e njeriut dhe trajtohet gabimi në të cilin ai ka rënë në bazë të kësaj metodologjie.
46 – Nuk është metodologji e Selefëve që të merret dija prej çdonjërit, vetëm pasi që është vështruar se si është raporti i tij me Sunetin. Prandaj është thënë: “Nuk ka dyshim se kjo dituri është fe, kështu që shikoni se prej kujt e merrni fenë tuaj.”
47 – Nuk është metodologji e Selefëve dëshira për të mbledhur lavdërime nga dijetarët për persona dhe recensime për punimet akademike.
48 – Nuk është metodologji e Selefëve kundërshtimi i fjalëve të dijetarëve. Nxënësi i dijes e di që është nxënës dije dhe se kërkimi i këtyre çështjeve u takon dijetarëve. Atëherë si është puna me problemet dhe çështjet shumë të mëdha!
49 – Nuk është metodologji e Selefëve vendosja e parimeve dhe kritereve duke u bazuar në mendime dhe ide, por metoda e tyre ishte studimi i fjalëve dhe termeve të Kuranit dhe Sunetit. Kështu, ata nuk jepnin fetva vetëm se duke u bazuar në ajet apo hadith aq sa të kishin mundësi.
50 – Nuk është metodologji e Selefëve dashuria për njerëzit e bidateve apo mendimi i mirë për ta. Ata nuk mashtroheshin nga oratoria dhe retorika e tyre, por ata e dinin se njeriu është me atë që e do, siç ka ardhur në hadith.
51 – Nuk është metodologji e Selefëve përmendja e Allahut me gjëra të shpikura, siç janë lutjet e ndryshme, sidomos nëse janë lutje të përgjithshme dhe imagjinare, apo që janë lutje që thuhen sipas një numri të caktuar për të cilën nuk ka argument.
52 – Nuk është metodologji e Selefëve që të shkosh diku të mësosh diturinë fetare që është e preferuar pa lejen e prindërve.
53 – Nuk është metodologji e Selefëve që t’i referohesh dikujt për ta pyetur për një shkencë në të cilën ai nuk është i kualifikuar.
54 – Nuk është metodologji e Selefëve që të flasësh për gjërat e fshehta (gajbin) pa argumente dhe fakte.
55 – Nuk është metodologji të Selefëve protesta, revolucioni, brohoritja. Marrëdhënia me udhëheqësin duhet të bëhet duke e këshilluar atë në privat apo duke bërë durim derisa Allahu të sjellë lehtësimin dhe nuk duhet ngutur.
Përktheu: Alban Malaj, Jeton Shasivari