Autor: Shejkh ‘Abdul-‘Aziz Ibën Baz

Burimi: Mexhmu’ul-Fetaua ue Mekalat, vëll.8/fq.190

 

 

Nga ‘Abdul-‘Aziz Ibën ‘AbdUllah Ibën Baz, drejtuar vëllait të nderuar, Shejkhut bujar, Xhad el-Hak ‘Alij Xhad el-Hak, Shejkhu i Ez`herit, Allahu i dhëntë sukses në çdo të mirë, es-selamu alejkum ue rahmetUllahi ue barakatuHu.

E më pas:

E lexova artikullin e hirësisë suaj, i cili u publikua nga gazeta saudite “el-Xhezirah”, në numrin e saj që doli ditën e Xhuma, më 16/5/1415 hixhrij, me titull: “Lidhja e Islamit me fetë e tjera”, ku përmendeshin në fillim të tij këto fjalët tuaja, që ishin tekstualisht:

“Islami përkujdeset që themeli i lidhjes së tij me fetë dhe popujt e tjerë të jetë paqja e përgjithshme, dashuria dhe bashkëpunimi, sepse njeriu në përgjithësi, në këndvështrimin e Islamit, është një krijesë e lartë, të cilin Allahu i Lartësuar e nderoi dhe e ngriti mbi shumë krijesa të tjera të Tij, gjë të cilën e tregon Fjala e Allahut të Lartësuar, në suren el-Israa`:

وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِيٓ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِيلٗا

“Në të vërtetë, Ne i kemi nderuar bijtë e Ademit: ua kemi bërë të mundur që të udhëtojnë në tokë dhe në det, u kemi dhënë ushqime të mira e të lejuara dhe i kemi ngritur lart mbi shumë prej atyre që kemi krijuar.” [el-Israa`,70]

Dhe nderimi hyjnor për njeriun, me krijimin e tij dhe me ngritjen e tij mbi krijesat e tjera, konsiderohet lidhje e lartë, e cila i lidh muslimanët me njerëzit e tjerë. E nëse ata e dëgjojnë mbas kësaj Fjalën e Allahut të Lartësuar në suren el-Huxhurat:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقۡنَٰكُم مِّن ذَكَرٖ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَٰكُمۡ شُعُوبٗا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٞ

“O ju njerëz, s’ka dyshim që Ne ju krijuam nga një mashkull dhe një femër e ju bëmë popuj e fise, në mënyrë të të njiheni me njëri-tjetrin. Në të vërtetë, më i nderuari nga ju tek Allahu është më i devotshmi nga ju. E, sigurisht që Allahu është i Gjithëditur dhe i Mirëinformuar.” [el-Huxhurat, 13]

atëherë bëhet obligim për ta që të bëjnë lidhje miqësie e dashurie me ithtarët e feve të tjera dhe me popujt që nuk janë muslimanë, duke u ndalur tek kjo vëllazëri njerëzore. Dhe pikërisht ky është kuptimi i “njohjes” që ka ardhur tek ajeti…” [ vazhdojnë më tej fjalët e tij.]

Vërtet, mua më shqetësuan shumë domethëniet që mbartin këto fjali, të cilat bien ndesh me ajetet kur`anore dhe hadithet profetike. Si këshillë për hirësinë tuaj, unë po ju vë në dijeni për ato domethënie, sepse nuk është e paditur për hirësinë tuaj që, Allahu i Pastër nga çdo e metë, ua ka bërë obligim besimtarëve urrejtjen e qafirave dhe armiqësimin e tyre, si dhe që të mos kenë dashuri dhe miqësim për ta, siç ka ardhur në Fjalën e Allahut të Plotëfuqishëm e të Madhërishëm:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡيَهُودَ وَٱلنَّصَٰرَىٰٓ أَوۡلِيَآءَۘ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ

“O ju besimtarë! Mos i bëni miq çifutët dhe të krishterët, se ata janë miq për njëri-tjetrin. Kush nga ju i bën miq ata, ai është prej tyre. Me të vërtetë që Allahu nuk i udhëzon njerëzit zullumqarë.” [el-Ma`ideh, 51]

Allahu i Patëmeta e i Lartësuar thotë gjithashtu në suren Aali-Imran:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ قَدۡ بَدَتِ ٱلۡبَغۡضَآءُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَمَا تُخۡفِي صُدُورُهُمۡ أَكۡبَرُۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ

“O ju besimtarë! Mos i bëni shok të ngushtë ata që nuk janë prej jush. Ata nuk ngurrojnë që t’ju bëjnë dëm. Ata duan që ju të vuani. Urrejtja është shfaqur tashmë nga gojët e tyre, kurse ajo që fshehin gjokset e tyre, është akoma më e madhe. Ne i kemi shpjeguar tashmë për ju ajetet (e Kur’anit), nëse jeni njerëz që logjikoni.” [Ali Imran, 118]

Ka thënë Allahu i Patëmeta në suren el-Mumtehineh:

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمۡ أَوۡلِيَآءَ تُلۡقُونَ إِلَيۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَقَدۡ كَفَرُواْ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلۡحَقِّ يُخۡرِجُونَ ٱلرَّسُولَ وَإِيَّاكُمۡ أَن تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ رَبِّكُمۡ إِن كُنتُمۡ خَرَجۡتُمۡ جِهَٰدٗا فِي سَبِيلِي وَٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِيۚ تُسِرُّونَ إِلَيۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَأَنَا۠ أَعۡلَمُ بِمَآ أَخۡفَيۡتُمۡ وَمَآ أَعۡلَنتُمۡۚ وَمَن يَفۡعَلۡهُ مِنكُمۡ فَقَدۡ ضَلَّ سَوَآءَ ٱلسَّبِيلِ١ إِن يَثۡقَفُوكُمۡ يَكُونُواْ لَكُمۡ أَعۡدَآءٗ وَيَبۡسُطُوٓاْ إِلَيۡكُمۡ أَيۡدِيَهُمۡ وَأَلۡسِنَتَهُم بِٱلسُّوٓءِ وَوَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ٢ لَن تَنفَعَكُمۡ أَرۡحَامُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُمۡۚ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَفۡصِلُ بَيۡنَكُمۡۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ٣ قَدۡ كَانَتۡ لَكُمۡ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ إِذۡ قَالُواْ لِقَوۡمِهِمۡ إِنَّا بُرَءَٰٓؤُاْ مِنكُمۡ وَمِمَّا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ كَفَرۡنَا بِكُمۡ وَبَدَا بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةُ وَٱلۡبَغۡضَآءُ أَبَدًا حَتَّىٰ تُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ وَحۡدَهُۥٓ إِلَّا قَوۡلَ إِبۡرَٰهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسۡتَغۡفِرَنَّ لَكَ وَمَآ أَمۡلِكُ لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖۖرَّبَّنَا عَلَيۡكَ تَوَكَّلۡنَا وَإِلَيۡكَ أَنَبۡنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ

“O ju që besoni! Mos e bëni armikun Tim dhe armikun tuaj miq, duke iu qasur atyre me dashuri, ndërkohë që ata e kanë mohuar tashmë të vërtetën që ju erdhi juve, e dëbojnë të Dërguarin dhe juve ngaqë ju besoni Allahun, Zotin tuaj, nëqoftëse ju keni dalë për të luftuar në Rrugën Time dhe për të kërkuar Kënaqësinë Time. Qysh u qaseni atyre fshehurazi me dashuri, ndërkohë që Unë e di se çfarë fshehni e çfarë shfaqni ju! E kush e bën këtë gjë nga ju, ka devijuar nga rruga e drejtë. Nëse arrijnë që të fitojnë epërsi mbi ju, ata do të jenë armiq për ju dhe do t’i zgjasin duart dhe gjuhët e tyre drejt jush që t’ju bëjnë keq. Ata duan që ju të bëheni mosbesimtarë. Juve s’ka për t’ju bërë dobi farefisi juaj dhe as fëmijët tuaj, në ditën e Kijametit Allahu do t’ju ndajë juve nga njëri-tjetri. Me të vërtetë që Allahu e shikon atë që punoni ju. Ju keni shembull të mirë tek Ibrahimi dhe ata që ishin me të, kur u thanë popullit të tyre: “Me të vërtetë që ne jemi të pastër nga ju dhe nga ata që adhuroni ju në vend të Allahut. Ne nuk e besojmë atë që besoni ju dhe mes nesh e jush ka armiqësi dhe urrejtje të hapur, përgjithmonë, derisa të besoni Allahun të vetëm.” [el-Mumtehineh, 1-4] Vazhdon më tej ajeti.

Ka thënë gjithashtu Allahu i Patëmeta, në suren el-Muxhadileh:

لَّا تَجِدُ قَوۡمٗا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ يُوَآدُّونَ مَنۡ حَآدَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَوۡ كَانُوٓاْ ءَابَآءَهُمۡ أَوۡ أَبۡنَآءَهُمۡ أَوۡ إِخۡوَٰنَهُمۡ أَوۡ عَشِيرَتَهُمۡۚ

“Nuk gjen njerëz që besojnë Allahun dhe ditën e Kijametit, që të kenë dashuri për ata që i kundërvihen Allahut dhe të Dërguarit të Tij, edhe nëse ata janë baballarët apo bijtë apo vëllezërit apo farefisi i tyre.” [el-Muxhadileh, 22]  Vazhdon më tej ajeti.

Pra, këto ajete fisnike dhe ajetet e tjera që kanë ardhur me të njëjtin kuptim, që të gjitha vërtetojnë për obligimin e urrejtjes dhe armiqësimit ndaj qafirave, ndërprerjen e dashurisë midis tyre dhe besimtarëve, derisa ata të besojnë Allahun të vetëm. Sa i përket njohjes ndërmjet tyre, e cila ka ardhur në ajetin e sures el-Huxhurat, ajo nuk do të thotë domosdo që të ketë miqësi dhe dashuri për qafirat, por ajeti tregon që Allahu i bëri bijtë e Ademit popuj e fise që ata të njihen me njëri-tjetrin dhe të kenë mundësi që të bëjnë me njëri-tjetrin transaksione të lejuara me Sheriat, siç është për shembull shitblerja, shkëmbimi i ambasadorëve, marrja e xhizjes (taksës) nga çifutët dhe të krishterët dhe mexhusët, si dhe lidhje të tjera që nuk të shpien te miqësia dhe dashuria për ta.

Po kështu, nderimi që Allahu i Patëmeta ua ka bërë bijve të Ademit, nuk tregon që lejohet vendosja e lidhjes së miqësisë dhe dashurisë midis muslimanit dhe qafirat, porse tregon që Allahu i ka dalluar bijtë e Ademit me mirësinë e Tij mbi shumë prej krijesave të Tij.

Kështu që, nuk lejohet që të nxirren konkluzione nga këto dy ajete, konluzione të cilat kundërshtojnë ajetet e qarta që u përmendën në fillim dhe ajetet e tjera që vërtetojnë se është obligim urrejtja e qafirave dhe armiqësimi i tyre për hir të Allahut, si dhe është e ndaluar që t’i duash e t’i miqësosh ata, për shkak të dallimit të madh që ekziston mes tyre dhe muslimanëve, në fe.

Detyra që kanë dijetarët është që ta komentojnë Kur`anit në mënyrë që ajetet e tij të jenë në harmoni me njëra-tjetrën, që t’i komentojnë ajetet e paqarta me ajetet e qarta, ashtu siç ka thënë Allahu i Madhëruar e i Lartësuar:

هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۡهُ ءَايَٰتٞ مُّحۡكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلۡكِتَٰبِ وَأُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٞۖ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنۡهُ ٱبۡتِغَآءَ ٱلۡفِتۡنَةِ وَٱبۡتِغَآءَ تَأۡوِيلِهِۦۖ

“Pikërisht, është Ai i Cili ta zbriti ty Librin e Shenjtë, në të cilin ka ajete të qarta, e ato janë baza e Kur`anit, por disa të tjera janë të paqarta. Kurse ata që kanë sëmundje në zemrat e tyre, ndjekin ato ajete që janë të paqarta, duke synuar fitnen dhe duke synuar interpretimin e tyre.” [Ali ‘Imran, 7] Vazhdon ajeti më tej.

Edhe pse - lavdi Allahut – gjykimi është i qartë në ajetet e qarta dhe në ajetet e tjera, nuk ka pështjellim në të, kurse dy ajetet që flasim për njohjen ndërmjet njerëzve dhe nderimit që i është bërë rracës njerëzore, nuk përmbajnë ndonjë domethënie që e kundërshton këtë gjykim.

Është përmendur gjithashtu në artikull, tekstualisht:

“Kështu që, mënyra se si i shikojnë muslimanët njerëzit e tjerë nga ithtarët e Jehudizmit dhe Krishterizmit, është ashtu siç i shikon partneri partnerët e tij në besimin në Allahun dhe punimin me Mesazhin Hyjnor, i cili nuk ndryshon në parimet e tij të përgjithshme.”

Ky gjykim – siç nuk është e panjohur nga hirësia juaj – bie ndesh me tekstet e qarta të cilat i ftojnë ithtarët e Librave të Shenjtë dhe njerëzit e tjerë, që të besojnë Allahun dhe të Dërguarin e Tij, si dhe i quajnë qafira ata të cilët e refuzojnë këtë ftesë.

Gjithashtu është e ditur që të gjitha ligjet me të cilat u dërguan Profetët, janë shfuqizuar tashmë nga Sheriati i Muhamedit – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –, andaj nuk i lejohet askujt prej njerëzve që të punojë me ndonjë ligj tjetër përveç Sheriatit që ka ardhur në Kur`anin fisnik dhe Sunetin autentik, nga Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –, siç ka thënë Allahu i Patëmeta:

قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيۡكُم مَّا حُمِّلۡتُمۡۖ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهۡتَدُواْۚ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ

“Thuaj: bindjuni Allahut dhe bindjuni të Dërguarit! E nëse ktheni shpinën, atëherë ai mban përgjegjësi vetëm për detyrën që iu ngarkua, kurse ju mbani përgjegjësi për detyrën që iu është ngarkuar juve. E nëse ju i bindeni atij, keni për t’u udhëzuar. E, detyra e të Dërguarit është veçse që ta përcjellë Mesazhin qartazi.” [en-Nur, 54]

Ka thënë i Lartësuari:

فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِهِۦ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَٱتَّبَعُواْ ٱلنُّورَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ مَعَهُۥٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ

“Andaj, ata që e besojnë atë, e përkrahin, e ndihmojnë dhe e ndjekin Dritën që zbriti me të, pikërisht të tillët janë fitimtarët.” [el-A’raf, 157]

Ka thënë Allahu i Patëmeta:

قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنِّي رَسُولُ ٱللَّهِ إِلَيۡكُمۡ جَمِيعًا ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۖ فَ‍َٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِ ٱلنَّبِيِّ ٱلۡأُمِّيِّ ٱلَّذِي يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَكَلِمَٰتِهِۦ وَٱتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ

“Thuaj: o ju që besoni! Unë jam i Dërguari i Allahut për të gjithë ju, i Atij që ka sundimin e qiejve dhe të tokës! Nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Atij! Ai jep jetën dhe vdekjen, prandaj besojeni Allahun dhe të Dërguarin e Tij, Profetin që s’di shkrim e lexim, i cili beson Allahun dhe Fjalët e Tij! Ndiqeni atë që të jeni të udhëzuar!” [el-A’raf, 158]

Ka thënë Allahu i Patëmeta:

لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ مَرۡيَمَۚ

“Me të vërtetë që s’kanë besuar ata të cilët thanë që Allahu është Mesihu, i biri i Merjemes!” [el-Ma`ideh, 17]

Ka thënë Allahu i Patëmeta:

لَّقَدۡ كَفَرَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ ثَالِثُ ثَلَٰثَةٖۘ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّآ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۚ

“Me të vërtetë që s’kanë besuar ata të cilët thanë që Allahu është njëri nga trinia, porse nuk ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç një të Adhuruari të vetëm!” Vazhdon më tej ajeti. [el-Ma`ideh, 73]

 

Ai ka thënë për çifutët dhe të krishterët në suren et-Teubeh:

اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لا إِلَهَ إِلا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ

“Ata i bënë klerikët dhe murgjit e tyre si zota në vend të Allahut, po ashtu e bënë edhe Mesihun, të birin e Merjemes, ndërkohë që ata u urdhëruan veçse që të adhuronin një të Adhuruar të vetëm! S’ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç Atij, i Pastër është Ai nga ortakët që ia shoqërojnë ata.” [et-Teubeh, 31]

Kështu janë edhe dy ajetet që vijojnë më mbas.

Ajetet me këtë domethënie janë të shumta, që të gjitha vërtetojnë mosbesimin që kanë çifutët dhe të krishterët, ngaqë ata i bënë klerikët dhe murgjit e tyre si zota në vend të Allahut. Po ashtu, është edhe fjala e çifutëve që ‘Uzejri është biri i Allahut, është fjala e krishterëve që Mesihu është biri i Allahut, si dhe përgënjeshtrimi i tyre ndaj Muhamedit – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem – dhe mosbesimi i tyre në të, me përjashtim të atyre që i udhëzoi Allahu në Islam.

Ka transmetuar Muslimi në Sahihun e tij, nga Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem -, se ai ka thënë:

والذي نفس محمد بيده لا يسمع بي أحد من هذه الأمة يهودي ولا نصراني ثم يموت ولم يؤمن بالذي أرسلت به إلا كان من أهل النار

“Betohem në Atë që ka në Dorën e Tij shpirtin e Muhamedit, nuk ka njeri që dëgjon për mua, nga ky umet, çifut apo të krishterë, pastaj vdes pa besuar në Shpalljen me të cilën u dërgova unë, e padyshim që ai do të jetë prej banorëve të Zjarrit.”

Ka ardhur gjithashtu në dy Sahihët, nga Pejgamberi – sal-lAllahu ‘alejhi ue sel-lem –, se ai ka thënë:

لعن الله اليهود والنصارى اتخذوا قبور أنبيائهم مساجد

“Mallkimi i Allahut qoftë mbi çifutët dhe të krishterët, të cilët i bënë varret e profetëve të tyre xhamia.”

Hadithet që vërtetojnë kufrin e çifutëve dhe të krishterëve dhe që ata janë armiqtë tanë, janë të shumta.

Kurse lejimi që ka bërë Allahu për ushqimet e ithtarëve të Librave të Shenjtë dhe për martesën me gratë e tyre të ndershme, nuk tregon që lejohet ti miqësojmë e t’i duam, siç nuk është e paditur për secilin që mediton në ajetet dhe shikon me kujdes që t’i japë hakun kontekstit të tyre.

Nga sa përmendëm, hirësisë suaj i bëhet i qartë gabimi që është përmendur në artikull, që ishte:

1 – fjala që miqësia dhe dashuria janë prej gjërave themelore të lidhjes së Islamit me fetë dhe popujt e tjerë;

2 – gjykimi me iman për ithtarët e jehudizmit dhe krishterzimit, si dhe pretendimi që ata punojnë me Shpalljen Hyjnore, e cila nuk nryshon në parimet e saj të përgjithshme.

Duke u nisur nga këshillimi reciprok për të vërtetën, e shkruajta këtë letër për hirësinë tuaj, me shpresën se hirësia juaj do ta rishikojnë fjalën që keni thënë për këto dy çështje, do të ktheheni te udhëzimet e teksteve sheriatike, do të korrigjoni fjalët e përmendura që keni shkruajtur, në mënyrë që të hiqni barrën e përgjegjësisë dhe të jepni këshillë të sinqertë për Umetin. E për ketë gjë ju falenderoheni, me lejen e Allahut, e kjo tregon për fuqinë e Imanit dhe se ju i jepni përparësi hakut mbi gjithçka, sa herë që të bëhen të qarta argumentet e tij.

Allahu e lus me emrat e Tij të bukur dhe cilësitë e Tij të larta, që të na japë sukses neve dhe juve dhe të gjithë dijetarëve muslimanë, që ta njohim hakun dhe ta pasojmë atë, që të na begatojë të gjithëve ne për të dhënë këshillë të sinqertë për Allahun dhe për robërit e Tij, si dhe që të na bëjë të gjithëve udhëzues e të udhëzuar. Me të vërtetë që Ai është Dhënës dhe Bujar i Madh.

Lavdërimet dhe paqja e Allahut qofshin mbi Profetin tonë, Muhamedin, si dhe mbi Familjen e tij dhe Shokët e tij.

 

Përktheu: Alban Malaj

 

تعقيب على مقالة الشيخ جاد الحق شيخ الأزهر بعنوان: علاقة الإسلام بالأديان الأخرى

من عبد العزيز بن عبد الله بن باز إلى حضرة الأخ سماحة الشيخ جاد الحق علي جاد الحق شيخ الأزهر وفقه الله للخير، سلام عليكم ورحمة الله وبركاته، أما بعد:

فقد اطلعت على مقالة لسماحتكم نشرتها صحيفة الجزيرة السعودية في عددها الصادر في يوم الجمعة 16/5/1415هـ بعنوان: "علاقة الإسلام بالأديان الأخرى" ورد في أولها من كلامكم ما نصه:

(الإسلام يحرص على أن يكون أساس علاقاته مع الأديان والشعوب الأخرى هو السلام العام والود والتعاون؛ لأن الإنسان عموماً في نظر الإسلام هو مخلوق عزيز كرمه الله تعالى وفضله على كثير من خلقه، يدل لهذا قول الله تعالى في سورة الإسراء: وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا[1]، والتكريم الإلهي للإنسان بخلقه وتفضيله على غيره يعد رباطاً سامياً يشد المسلمين إلى غيرهم من بني الإنسان، فإذا سمعوا بعد ذلك قول الله تعالى في سورة الحجرات: يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ[2]، أصبح واجباً عليهم أن يقيموا علاقات المودة والمحبة مع غيرهم من أتباع الديانات الأخرى، والشعوب غير المسلمة، نزولاً عند هذه الأخوة الإنسانية، وهذا هو معنى التعارف الوارد في الآية..) الخ.

ولقد كدرني كثيراً ما تضمنته هذه الجمل من المعاني المخالفة للآيات القرآنية والأحاديث النبوية، ورأيت من النصح لسماحتكم التنبيه على ذلك: فإنه لا يخفى على سماحتكم أن الله سبحانه قد أوجب على المؤمنين بغض الكفار، ومعاداتهم، وعدم مودتهم وموالاتهم، كما في قوله عز وجل: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ[3]، وقال سبحانه في سورة آل عمران: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ[4]، وقال سبحانه في سورة الممتحنة: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمْ أَوْلِيَاءَ تُلْقُونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَقَدْ كَفَرُوا بِمَا جَاءَكُمْ مِنَ الْحَقِّ يُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِيَّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادًا فِي سَبِيلِي وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِي تُسِرُّونَ إِلَيْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَيْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ يَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ * إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ * لَنْ تَنْفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلا أَوْلادُكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ * قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاءُ أَبَدًا حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ[5] الآية، وقال سبحانه في سورة المجادلة: لا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ[6] الآية.

فهذه الآيات الكريمات وما جاء في معناها من الآيات الأخرى كلها تدل على وجوب بغض الكفار، ومعاداتهم، وقطع المودة بينهم وبين المؤمنين حتى يؤمنوا بالله وحده، أما التعارف الذي دلت عليه آية الحجرات فلا يلزم منه المودة ولا المحبة للكفار، وإنما تدل الآية أن الله جعل بني آدم شعوباً وقبائل؛ ليتعارفوا، فيتمكنوا من المعاملات الجائزة بينهم شرعاً كالبيع والشراء، وتبادل السفراء، وأخذ الجزية من اليهود والنصارى والمجوس، وغير ذلك من العلاقات التي لا يترتب عليها مودة ولا محبة.

وهكذا تكريم الله سبحانه لبني آدم لا يدل على جواز إقامة علاقة المودة والمحبة بين المسلم والكافر، وإنما يدل ذلك على أن جنس بني آدم قد فضله الله على كثير من خلقه.

فلا يجوز أن يستنبط من الآيتين ما يخالف الآيات المحكمات المتقدمة وغيرها الدالة على وجوب بغض الكفار في الله ومعاداتهم، وتحريم مودتهم وموالاتهم؛ لما بينهم وبين المسلمين من البون العظيم في الدين.

والواجب على أهل العلم تفسير القرآن بما يصدق بعضه بعضاً، وتفسير المشتبه بالمحكم، كما قال الله جل وعلا: هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ[7]الآية، مع أن الحكم بحمد الله في الآيات المحكمات المذكورة وغيرها واضح لا شبهة فيه، والآيتان اللتان في التعارف والتكريم، ليس فيهما ما يخالف ذلك.

وقد ورد في المقال أيضاً ما نصه: (فنظرة المسلمين إذن إلى غيرهم من أتباع اليهودية والنصرانية هي نظرة الشريك إلى شركائه في الإيمان بالله والعمل بالرسالة الإلهية التي لا تختلف في أصولها العامة).

وهذا - كما لا يخفى على سماحتكم - حكم مخالف للنصوص الصريحة في دعوة أهل الكتاب وغيرهم إلى الإيمان بالله ورسوله، وتسمية من لم يستجب منهم لهذه الدعوة كفاراً.

ومن المعلوم أن جميع الشرائع التي جاءت بها الأنبياء قد نسخت بشريعة محمد صلى الله عليه وسلم، فلا يجوز لأحد من الناس أن يعمل بغير الشريعة التي جاء بها القرآن الكريم والسنة الصحيحة عن النبي صلى الله عليه وسلم، كما قال سبحانه: قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيْكُمْ مَا حُمِّلْتُمْ وَإِنْ تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلا الْبَلاغُ الْمُبِينُ[8]،  وقال تعالى: فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ[9]، وقال سبحانه: قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَمِيعًا الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لا إِلَهَ إِلا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ الَّذِي يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَكَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ[10]، وقال سبحانه: لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِيحُ ابْنُ مَرْيَمَ[11]، وقال سبحانه: لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلا إِلَهٌ وَاحِدٌ[12] الآية، وقال عن اليهود والنصارى في سورة التوبة: اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلا لِيَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لا إِلَهَ إِلا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ[13] والآيتين بعدها.

والآيات في هذا المعنى كثيرة، كلها تدل على كفر اليهود والنصارى باتخاذهم أحبارهم ورهبانهم أرباباً من دون الله، وقول اليهود: عزير ابن الله، وقول النصارى: المسيح ابن الله، وتكذيبهم لمحمد صلى الله عليه وسلم، وعدم إيمانهم به إلا من هداه الله منهم للإسلام.

وقد روى مسلم في صحيحه، عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: ((والذي نفس محمد بيده لا يسمع بي أحد من هذه الأمة يهودي ولا نصراني ثم يموت ولم يؤمن بالذي أرسلت به إلا كان من أهل النار))، وفي الصحيحين عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: ((لعن الله اليهود والنصارى اتخذوا قبور أنبيائهم مساجد))، والأحاديث الدالة على كفر اليهود والنصارى، وأنهم أعداء لنا كثيرة.

وإباحة الله سبحانه للمسلمين طعام أهل الكتاب ونساءهم المحصنات منهن لا تدل على جواز مودتهم ومحبتهم، كما لا يخفى على كل من تدبر الآيات وأعطى المقام حقه من النظر والعناية.

وبذلك كله يتبين لسماحتكم خطأ ما ورد في المقال من:

1- القول بأن الود والمحبة من أساسيات العلاقة في الإسلام بين الأديان والشعوب.

2- الحكم لأتباع اليهودية والنصرانية بالإيمان بالله والعمل بالرسالة الإلهية التي لا تختلف في أصولها العامة.

وتواصياً بالحق كتبت لسماحتكم هذه الرسالة، راجياً من سماحتكم إعادة النظر في كلامكم في هذين الأمرين، وأن ترجعوا إلى ما دلت عليه النصوص، وتقوموا بتصحيح ما صدر منكم في الكلمة المذكورة براءة للذمة، ونصحاً للأمة، وذلك مما يحمد لكم إن شاء الله، وهو يدل على قوة الإيمان، وإيثار الحق على غيره متى ظهرت أدلته.

والله المسئول بأسمائه الحسنى وصفاته العلى أن يوفقنا وإياكم وسائر علماء المسلمين لمعرفة الحق واتباعه، وأن يمن علينا جميعاً بالنصح له ولعباده، وأن يجعلنا جميعاً من الهداة المهتدين، إنه جواد كريم، وصلى الله وسلم على نبينا محمد، وآله وصحبه.

________________________________________

[1] سورة الإسراء الآية 70.

[2] سورة الحجرات الآية 13.

[3] سورة المائدة الآية 51.

[4] سورة آل عمران الآية 118.

[5] سورة الممتحنة الآيات 1 – 4.

[6] سورة المجادلة الآية 22.

[7] سورة آل عمران الآية 7.

[8] سورة النور الآية 54.

[9] سورة الأعراف الآية 157.

[10] سورة الأعراف الآية 158.

[11] سورة المائدة الآية 17.

[12] سورة المائدة الآية 73.

[13] سورة التوبة الآية 31.